Huyền Quan Tu Trì Quan ( Phần 16 )

直下坐斷透脫玄關，便與佛祖無別，是為明心見性，見性成佛。

Trực hạ tọa đoạn thấu thoát huyền quan, tiện dự phật tổ vô biệt, thị vi minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật.

出處：大正藏四十八冊、乾隆大藏經(新文豐版)第一百五十八冊，明覺聰禪師語錄。

Xuất xứ : Đại Chánh Tạng quyển 48, Càn Long Đại Tạng Kinh ( Tân Văn Phong bản )  quyển 158, Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục.

經文：上問：如何是悟道？師云：明心見性。上云：如何是明心見性？師云：單提一個話頭，塞斷情識異路，內心不奔，外塵不染，看一念未生已前，直下坐斷透脫玄關，便與佛祖無別，是為明心見性，見性成佛。

Kinh Văn : Thượng vấn : như hà thị ngộ đạo ? Sư vân : minh tâm kiến tánh. Thượng vân : như hạ thị minh tâm kiến tánh ? Sư vân : đơn đề nhất cá thoại đầu, tắc đoạn tình thức dị lộ, nội tâm bất bôn, ngoại trần bất nhiễm, khán nhất niệm vị sanh dĩ tiền, trực hạ tọa đoạn thấu thoát huyền quan, tiện dự phật tổ vô biệt, thị vi minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật.

Giải thích nghĩa kinh văn :

Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục đối với việc tu trì huyền quan có sự giải thích thuyết minh vô cùng dễ hiểu, ví dụ như sau :

「上問：如何是悟道？ Thượng vấn : như hà thị ngộ đạo ?」：Có một lần, Minh Giác Thông Thiền Sư lên pháp đường từ bi khai thị đạo nghĩa, có vị quan viên chính phủ cấp trên hỏi rằng : Thế nào là lãnh ngộ được chơn đế ( ý nghĩa thật ) của đạo ?

「師云：明心見性 Sư vân : minh tâm kiến tánh」：Minh Giác Thông Thiền Sư trả lời rằng : hiểu rõ bổn tâm của chính mình, lãnh ngộ, nhìn thấu triệt, lãnh hội được bổn tánh của chính mình.

「師云：單提一個話頭，塞斷情識異路Sư vân : đơn đề nhất cá thoại đầu, tắc đoạn tình thức dị lộ」: Minh Giác Thông Thiền Sư tiếp đó nói rằng : muốn hiểu và đạt đến cảnh giới minh tâm kiến tánh, đơn giản đưa ra một bí quyết yếu lĩnh. Bí quyết yếu lĩnh này chính là : 「塞斷情識異路tắc đoạn tình thức dị lộ」, cũng có nghĩa là chặt đứt tình duyên của thất tình và lục căn lục thức, bởi vì tình thức là đường nhánh sai lệch đọa vào sáu nẻo luân hồi.

「內心不奔，外塵不染nội tâm bất bôn, ngoại trần bất nhiễm」Nội tâm chẳng chịu quấy nhiễu của thất tình hoặc dựa vào thức thần dụng sự; tự tâm thanh tịnh không phóng ra bên ngoài, cũng chẳng chịu sự huân nhiễm của những tài lợi vật chất thanh sắc bên ngoài.

「看一念未生已前 khán nhất niệm vị sanh dĩ tiền」Loại công phu nội tâm bất loạn, ngoại duyên bất nhiễm này chính là phải xem ngay lúc ấy trước khi một niệm của tự tâm vẫn chưa phát sanh.

「直下坐斷透脫玄關，便與佛祖無別trực hạ tọa đoạn thấu thoát huyền quan, tiện dự phật tổ vô biệt 」: Loại tâm ấn đại pháp tối thượng thừa thù thắng nhất, tôn quý nhất này chính là cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, ngay lúc ấy xiết đoạn khóa vàng huyền quan, khiến cho linh tánh siêu thoát sự trói buộc của khóa vàng huyền quan, hội kiến bổn lai diện mục thì có thể đạt đến minh tâm kiến tánh, giống như chư phật bồ tát vậy, ngay lúc ấy thanh tịnh giải thoát, chẳng có gì khác biệt.

「是為明心見性，見性成佛, thị vi minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật 」：Đấy là pháp môn đốn ngộ hiểu rõ bổn tâm, nhìn thấy bổn tánh, là tâm pháp vô thượng tôn quý nhất, thù thắng nhất để khai ngộ kiến tánh, trực liễu thành phật.

Diễn nghĩa mở rộng :

Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục tổng cộng gồm có 20 quyển, có một sự ấn chứng độc đáo vô cùng tôn quý và thù thắng đối với huyền quan tu trì quán. Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục ( 明覺聰禪師語錄 ) quyển 14 , chương cơ duyên vấn đáp ( 問答機緣章 ) nói rằng : như thế nào là đại nghĩa của phật pháp ? 

Minh Giác Thông Thiền Sư trả lời chỉ ra rằng : từ lúc Phật Thế Tôn đêm nhìn thấy ánh sao sáng mà ngộ đạo, sau đó giảng kinh thuyết pháp 49 năm, cuối cùng niêm hoa thị chúng trên hội Linh Sơn, người trời trăm vạn đều ngơ ngác chẳng biết làm sao, duy chỉ có Ca Diếp Tôn Giả hiểu được mỉm cười, Phật Thế Tôn nói rằng : “ Ta có chánh pháp nhãn tạng, pháp môn vi diệu, chẳng lập văn tự, giáo ngoại biệt truyền, phó chúc cho ngươi, ngươi nên lưu truyền, chớ để đoạn tuyệt “.

Sau đó chánh pháp nhãn tạng triển chuyển truyền nhau đến Bồ Đề Đạt Ma Tổ Sư đời thứ 28 Tây Thiên, Bồ Đề Đạt Ma Tổ Sư lại đem tâm ấn đại pháp truyền đến Đông Thổ, lưu truyền đến Đại Sư Lục Tổ Huệ Năng. Lục Tổ Huệ Năng Đại Sư đã phó chúc cho hai người, một người là Hòa Thượng Nam Nhạc Hoài Nhượng, một người là Hòa Thượng Thanh Nguyên Hành Tư. Các chi phái lưu truyền gồm có : Lâm Tế Tông, Duy Ngưỡng Tông, Pháp Nhãn Tông, Tào Động Tông, Vân Môn Tông. Từ sau đời Tống, 3 Tông chẳng có truyền, duy có mỗi Lâm Tế, Tào Động hai Tông đồng hành trên đời. Đến nay đăng đăng tương tục ( đèn đèn tiếp nối ), Tổ Tổ tiếp nối nhau để lại tiếng thơm muôn đời, gọi là nguồn gốc, đại ý của phật pháp. "

Từ ghi chép trên của Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục khiến cho chúng ta hiểu được tình hình chung của việc truyền thừa bát nhã chánh pháp của xuất gia một mạch giai đoạn thời kì ban đầu khác nhau chỗ nào so với đạo thống của Nhất Quán Đạo tại gia một mạch.  

Minh Giác Thiền Sư Ngữ Lục chỉ ra rằng : có một hôm, nhân viên cấp cao của chính phủ trung ương đến đạo trường để phỏng đạo, đúng lúc Minh Giác Thông Thiền Sư lên pháp đường từ bi khai thị đạo lí. Vị quan chức cấp trên đó ở trên pháp đường thỉnh thị Thiền Sư về đạo lí tu đạo khai ngộ kiến tánh, phải tu trì như thế nào mới có thể làm tới được, do đó Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục nói rằng : 「上問：如何是悟道？ Thượng vấn : như hà thị ngộ đạo ?」Minh Giác Thông Thiền Sư là vị cao tăng đắc đạo, đã hạ rất nhiều công phu ở chỗ của huyền quan tự tánh, do đó trả lời vị quan chức cấp trên rằng : cảnh giới cao nhất của ngộ đạo chính là phải hiểu rõ bổn tâm, nhìn thấy bổn tánh; chỉ có hiểu rõ bổn tâm, nhìn thấy bổn tánh mới có thể phản bổn hoàn nguyên, trực liễu thành phật, do vậy mà Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục nói rằng : 「師云：明心見性 Sư vân : minh tâm kiến tánh」. Những chúng sanh của thế giới sa bà tu đạo muốn đạt đến cảnh giới minh tâm kiến tánh chẳng phải là một việc đơn giản, thế nhưng Minh Giác Thông Thiền Sư dựa vào kinh nghiệm của người đã tu đạo chỉ ra một con đường lớn khang trang, đấy chính là muốn đạt đến cảnh giới minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật, trước tiên ông đưa ra một bí quyết yếu lĩnh, đấy chính là cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư, dùng pháp môn đốn ngộ của Tổ Sư Thiền để chỉ ra nơi tồn tại của bổn tánh, đấy là phương pháp thẳng thừng trực tiếp nhất để chặn đứng thất tình lục thức, chặt đứt con đường của sáu nẻo luân hồi, do đó Minh Giác Thông Thiền Sư Ngữ Lục nói rằng : 「師云：單提一個話頭，塞斷情識異路Sư vân : đơn đề nhất cá thoại đầu, tắc đoạn tình thức dị lộ」. Bởi vì cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư truyền thụ chánh pháp nhãn tạng khiến cho trong tâm của người tu hành có vị chủ tể làm chủ, tâm tánh tập trung ở chỗ của bổn tánh thì sẽ không bị ô nhiễm. Nhị lục thời trung ( thời thời khắc khắc ) , bổn tánh thanh thanh tịnh tịnh, chớ có chịu sự cám dỗ của những vật chất tài lợi, thanh sắc bên ngoài, đấy là công phu của thiền định. Lục Tổ Đàn Kinh nói rằng : “phiền não trần lao thường chẳng thể nhiễm, tức là KIẾN TÁNH “. Do đó Minh Giác Thông Thiền Sư nói rằng : “「內心不奔，外塵不染nội tâm bất bôn, ngoại trần bất nhiễm」.

Chỗ tôn quý và thù thắng của Tổ Sư Thiền chính là dựa vào sự gia bị của phật lực, lại dựa vào sự tu trì của tự lực, dựa vào phương pháp tự tha song tu, khiến cho người tu đạo thấy được ngay lúc ấy trước khi một niệm vẫn chưa sanh, đấy là tâm nguồn tánh hải, bổn lai diện mục của chúng sanh, do đó Lục Tổ Đàn Kinh nói rằng : “ Niệm trước chẳng sanh là tâm, niệm sau chẳng diệt là Phật “, bởi vì niệm trước chẳng sanh nghĩa là trước khi một niệm vẫn chưa sanh, thanh thanh tịnh tịnh, quang minh sáng ngời chiếu rọi khắp, chỉ cần tiếp tục gìn giữ bảo trì ngay lúc ấy của một niệm vẫn chưa sanh, gọi là hậu niệm chẳng diệt, đấy chính là Phật, do vậy mà Minh Giác Thông Thiền Sư nói rằng : 「看一念未生已前 khán nhất niệm vị sanh dĩ tiền」. Muốn đạt đến cảnh giới trên thì Minh Giác Thông Thiền Sư chỉ ra một con đường lớn khang trang quang minh chính là phải cung thỉnh thiên mệnh minh sư truyền thụ cho chánh pháp nhãn tạng, nhờ vào ánh sáng đèn Vô Cực để điểm phá sự mê muội của chúng sanh lũy kiếp đến nay, mở ra khóa vàng huyền quan, xiết gãy chiếc khóa vàng huyền quan mà đã khóa lấy bổn tánh, để cho bổn tánh thoát khỏi sự trói buộc của gông cùm, xiềng xích của tình thức, hội kiến chủ nhân ông của tự tánh mới có thể minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật. Chỉ cần minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật thì sẽ giống như chư phật bồ tát vậy, chẳng có khác biệt, do đó Minh Giác Thông Thiền Sư nói rằng : 「直下坐斷透脫玄關，便與佛祖無別trực hạ tọa đoạn thấu thoát huyền quan, tiện dự phật tổ vô biệt 」.

Phần trên chỉ ra rằng muốn đạt đến pháp môn đốn ngộ minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật thì phải cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, tìm thấy chủ nhân ông của tự tánh, mới có thể hội kiến tự gia bồ tát ( bồ tát nhà mình ), nhìn thấy bổn lai chơn diện mục của chúng ta, đấy là pháp môn đốn ngộ tôn quý nhất, thù thắng nhất. Chỉ có Tổ Sư Thiền là nhờ vào sự gia bị của phật lực, sự tu trì của tự lực, tự tha song tu mới có đốn pháp tôn quý và thù thắng như thế, do đó Minh Giác Thông Thiền Sư nói rằng : 「是為明心見性，見性成佛, thị vi minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật 」. Minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật là mục đích cuối cùng mà những người tu hành theo đuổi từ xưa đến nay. Thế nhưng muốn đạt đến cảnh giới minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật thì nào có dễ dàng gì.

Căn cứ dựa vào những ghi chép của kinh phật thì từ chỗ tín phật cho đến thành phật là một việc vô cùng xa vời và gian nan, muốn giải thoát phiền não sanh tử, chứng đến quả vị của Bích Chi Phật, nhiều thì trăm kiếp, nhanh thì tứ sanh; nhất sanh hoặc tam thế, nhiều đến trăm kiếp, có thể chứng quả A La Hán; thế nhưng những chúng sanh thượng căn khí gặp được Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, tu đại thừa thánh đạo, đắc Tổ Sư Thiền, tức có thể khiến cho lục căn nhanh chóng được thanh tịnh, do đó mà được giải thoát tự tại, chẳng rơi vào sự luân hồi của tứ sanh lục đạo, đấy là chỗ tôn quý và thù thắng của pháp môn đốn ngộ thượng thừa. Hôm nay chúng ta tiếp nhận Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, biết được nơi tồn tại của bổn tánh, gọi là minh tâm; những tư tưởng hành vi, khởi tâm động niệm sau này phải chăng là lấy lương tâm làm chủ, hợp với thiên tâm, thuận với ý của quần chúng ? Đấy chính là kiến tánh. Tánh này không thể nhìn thấy, không thể dựa vào mắt thịt để nhìn thấy được, là thật tướng vô tướng, thế nhưng hồi quang phản chiếu, đức hạnh thiện mĩ bộc lộ từ tự tánh gọi là kiến tánh, đấy là Tổ Sư Thiền; cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, khiến cho chúng sanh khai ngộ kiến tánh, kiến tánh thành phật là pháp môn đốn ngộ trực tiếp thẳng thừng, người đắc thì siêu sanh, người tu thì chứng quả.

Tâm đắc tu trì :

Từ Đại Chánh Tạng quyển 48, Càn Long Đại Tạng Kinh ( Tân Văn Phong bản ) quyển 158, ghi chép của kinh văn “ Minh Giác Thông Thiền Sư ngữ lục “ khiến cho chúng ta khẳng định việc cung thỉnh thiên mệnh minh sư mở ra khóa vàng huyền quan, hội kiến tự gia bồ tát, đấy là pháp môn tâm địa minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật tôn quý nhất, thù thắng nhất. Hiểu rõ bổn tâm, nhìn thấy bổn tánh của tự mình là tâm pháp của Tông Môn. Minh Giác Thông Thiền Sư dựa vào kinh nghiệm của người đã tu hành qua, vô cùng rõ ràng xác thực chỉ ra một con đường lớn khang trang, đấy là nhất định phải cung thỉnh Thiên Mệnh Minh Sư mở ra khóa vàng huyền quan, giống như kho vàng kho bạc mở ra, bảo tạng ở trong đó, để cho chúng sanh trực tiếp thẳng thừng hội kiến tự gia bồ tát, tiết kiệm giảm bớt biết bao nhiêu con đường oan uổng và vòng vèo; chỉ cần trực tiếp thẳng thừng hạ công phu ở chỗ của bổn tánh, chặt đứt tất cả những tình duyên và căn trần, khiến cho huyền quan siêu thoát khỏi sự trói buộc của gông cùm xiềng xích, trên con đường tu đạo nội tâm bất loạn, ngoại duyên chẳng nhiễm, minh tâm kiến tánh, kiến tánh thành phật là tôn quý và thù thắng biết bao nhiêu !

天命一指透脫玄關霑聖澤

不二法門明心見性佈真宗

Thiên mệnh nhất chỉ thấu thoát huyền quan triêm thánh trạch

Bất nhị pháp môn minh tâm kiến tánh bố chân tông.